اختصاص بودجه به ۳ طرح ملی حوزه جاده‌ای در شرق تهران/ توجه به گردشگری ضعیف است
نماینده مردم شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه در مجلس از پیش‌بینی اختصاص بودجه به سه طرح ملی در حوزه جاده‌ای شرق استان تهران خبر داد و گفت: سازمان میراث فرهنگی و توجه به حوزه گردشگری ضعیف است.
به گزارش تاررود، دماوند و فیروزکوه در شرق استان تهران، از شهرستان‌های خوش آب‌وهوا و با ظرفیت فراوان در بخش‌های مختلف صنعتی، کشاورزی و گردشگری استان تهران هستند.
شهرستان دماوند، منطقه‌ای سرسبز و خرم است که نام اسطوره‌ای کوه دماوند را با خود به همراه دارد؛ قرار گرفتن منطقه دماوند در محل پیوستن مرزهای سه منطقه پراهمیت کشور در ایران در گذشته «ری، قومس، طبرستان» و اکنون «تهران، مازندران، سمنان» اهمیت این سامان را دو چندان کرده است.
اعتدال کم‌نظیر آب و هوا، تنوع آب و هوایی منطقه، هر ساله عده زیادی گردشگر، مسافر و مهاجر را از اطراف و حتی استان‌های مختلف به شهرستان دماوند جلب می‌کند.
شهرستان فیروزکوه نیز در منتهی‌الیه شمال شرقی استان تهران واقع شده است؛ این شهرستان از شمال و شرق به استان مازندران، از جنوب و جنوب شرقی به شهرستان سرخه در استان سمنان و از غرب به شهرستان دماوند محدود می‌شود.
این شهرستان روی بخشی از سلسله جبال البرز مرکزی قرار گرفته است و به همین خاطر دارای ناهمواری‌های بسیاری است؛ قلل مرتفعی همچون میشینه مرگ لزور با ارتفاع چهار هزار و ۷۶ متر همچون دیواری این شهرستان را از مناطق شمالی کشور جدا می‌کند که بین این قلل سرشاخه‌های حبله رود جاری است.
به‌منظور بررسی آخرین وضعیت دماوند و فیروزکوه در حوزه‌های مختلف با قاسم میرزایی‌نیکو، نماینده مردم شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه در مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.
*ابتدا در خصوص وضعیت کلی شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه بفرمایید.
میرزایی‌نیکو: شهرستان‌های دماوند و فیروزکوه از نقطه رودهن آغاز و تا قبل از سوادکوه ادامه پیدا می‌کند که طول مجموعه این دو شهرستان بیش از ۱۲۵ کیلومتر است؛ دماوند و فیروزکوه شهرستان‌هایی هستند که قدمت تاریخی بسیاری دارند و تاریخ آن‌ها بی‌نظیر است؛ در شهرستان دماوند بیش از ۲۰۰ اثر و در فیروزکوه بیش از ۱۲۰ اثر گردشگری به ثبت رسیده است.
در شهرستان فیروزکوه بخش دامداری و در شهرستان دماوند بخش کشاورزی بسیار حائز اهمیت است؛ دماوند به‌عنوان تولیدکننده سیب‌درختی با ظرفیت ۲۲۲ هزار تن در کشور مطرح است که این محصول ویژگی‌هایی همچون ارگانیک بودن و کیفیت مطلوب را دارد.
در خصوص مسائل فرهنگی هم قدمت دماوند و فیروزکوه سردمدار است و در مسائل سیاسی نیز این شهرستان‌ها نقش ویژه‌ای داشته و دارند.
به دلیل نزدیکی این دو شهرستان به پایتخت بافت بسیار شاخصی دارند؛ درگذشته که حتی بحث آلودگی هوا مطرح نبود، دماوند و فیروزکوه نقاطی برای فراغت مردم شهر تهران در اواخر هفته بودند و خوش آب‌وهوا بودن این دو شهرستان نقش اصلی را در اهمیت آن‌ها دارد.
*یکی از معضلات منطقه وجود ساخت و سازهای بی‌رویه بوده که حتی منجر به تخریب برخی منازل و ویلاهای غیرمجاز شده است؛ این روند تا کجا ادامه پیدا کرده است؟
میرزایی‌نیکو: متأسفانه روند ساخت‌و سازها از حدود سال ۱۳۸۱ با بعضی دستور غیر کارشناسی بخش‌های اجرایی که به‌عنوان مثال به هر کسی زمین داده یا ساخت و سازها رها شود و چاه حفر کنند، آغاز شد؛ از سوی دیگر، با توجه به اینکه جمعیت میلیونی تهران نیازمند نقطه‌ای برای اوقاف فراغت می‌گردد، بنابراین سر ریز جمعیت تهران به سمت شرق استان طبیعی است.
مسؤولان می‌توانستند این موضوع را ساماندهی و سازماندهی کنند؛ مانند دو شهرک اندیشیده، در شهرستان که طراحی و زیرساخت‌های آن با هماهنگی مسکن و شهرسازی آماده شده است.
متأسفانه مسأله ساخت و سازها به سمتی رفت که هر کسی در هر نقطه از منطقه چه در داخل و چه خارج از بافت شهری و روستایی به دلیل نبود درآمد پایدار اقدام به ساخت کرد؛ چراکه شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به دنبال ایجاد درآمد بودن تا وضع منطقه را سامان دهند.
مشکلی اصلی در این خصوص نبود خدمات که نخستین نیازمندی منطقه است، باعث شده از ساخت و سازهای بی‌رویه برای درآمدزایی استفاده شود که اکنون جمعیت دماوند و فیروزکوه نزدیک به ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار نفر است که در فصول خوش آب و هوا این جمعیت به دو برابر افزایش پیدا می‌کند.
*آیا دماوند و فیروزکوه از امکانات مناطق توسعه‌نیافته یا کمتر توسعه‌یافته استفاده نمی‌کند؟
میرزایی‌نیکو: با توجه به اینکه دماوند و فیروزکوه در حوزه استان تهران هستند و این استان نیز به دلیل رشد خاص خود از خیلی مسائل استثنا شده است؛ مثلاً؛ اگر پزشک متخصص بخواهیم، هیچ پزشکی نمی‌تواند طرح خود را در داخل استان تهران انجام دهد؛ با توجه به اینکه فیروزکوه ۱۲۵ کیلومتر از تهران فاصله دارد و برای همین از برخی مسائل محروم شده است؛ از سویی دیگر، دماوند ۴۰ کیلومتر از تهران فاصله دارد، اما با وجود گذشت ۴۰ سال از انقلاب اصلی‌ترین زیرساخت‌ها و خدمات اولیه را ندارد.
*آیا در این خصوص پیگیری در مجلس شورای اسلامی صورت گرفته است؟
میرزایی‌نیکو: بله برای چند طرح ملی در مجلس در حال پیگیری هستیم و در بودجه سال جدید نیز پیش‌بینی شده است؛ در دماوند با توجه به اینکه تمام مسافران استان‌های شمالی از این منطقه تردد می‌کند، نیازمند جاده کمربندی هستیم و مسافران و خود شهروندان به‌خصوص در روزهای تعطیل ساعت‌ها در ترافیک گرفتار هستند؛ برخی وزرا نیز تماس می‌گیرند که در مسیر جاده به دلیل ترافیک مانده‌اند.
برای بهبود وضع ترافیک در دماوند، وزیر راه و شهرسازی تدابیری انجام داده و خط کمربندی دماوند طراحی شده که با حمایت این پروژه گره بزرگ ترافیکی ملی رفع می‌شود؛ اما متأسفانه اهتمام جدی به این موضوع دیده نمی‌شود.
در بخش جاده و راه احداث و تعریض سه محور آبسرد – ایوانکی، فیروزکوه – سمنان و فیروزکوه – گرمسار به‌عنوان طرح‌های ملی مد نظر قرار دارد و اجرای آن‌ها در بودجه سال جدید پیش‌بینی شده است؛ اقدامات محور آبسرد – گرمسار در حوزه ایوانکی که مربوط به استان سمنان است، انجام شده، اما در تهران به دلیل محرومیت اعتبارات لازم اقدامی صورت نگرفته است.
برای نجات شرق استان تهران به طرح جامعی نیاز داریم تا شهرستان‌ها به یکدیگر متصل شوند و این اتفاق بزرگی به‌حساب می‌آید که سرمایه‌گذار نیز برای آن آماده اقدم است.
*اکنون بحث زلزله مطرح است و گسل مشاء یکی از بزرگ‌ترین گسل‌های ایران محسوب می‌شود؛ اگر اتفاقی رخ دهد، چقدر امکانات پاسخگوی نیازها است؟
میرزایی‌نیکو: در بحث ساخت ویلاها در ارتفاعات توجه ویژه‌ای نشده یا کم توجه شده است؛ در حوزه بافت شهری مقررات حاکم بوده و شهرداری‌ها با استفاده از نظارت و دفتر نظام مهندسی بر ساخت و سازها نظارت کرده‌اند.
در شهرستان فیروزکوه به دلیل گستردگی مشکل خاصی وجود ندارد؛ اما در منطقه مشای دماوند مشکل داریم که پیشنهاد کمیته‌ای داده شده تا مسائل را به‌صورت ویژه بررسی کنند که مشکلات اولیه در صورت وقوع زلزله پیش‌بینی شود.
*نرخ مسکن به دلیل ویلاسازی‌ها در منطقه افزایش یافته و مردم محلی نیز چوب این موضوع را می‌خورند؛ اکنون وضعیت مسکن مهر در دماوند و فیروزکوه چگونه است؟
میرزایی‌نیکو: سه سایت مسکن مهر در مهرآباد رودهن، مهک دماوند و دشت ناصر فیروزکوه وجود دارد که متأسفانه مکان‌یابی هر سه نقطه مناسب نبوده است؛ ۹۵ درصد ساخت سایت مسکن مهر مهرآباد انجام شده و اکنون دو مدرسه نیاز دارد که با آموزش و پرورش و مسکن و شهرسازی در حال پیگیری این موضوع هستیم.
در اواخر سال گذشته، سایت‌های مسکن مهر مهرآباد رودهن و مهک دماوند تحویل شهرداری‌ها شد و اکنون شهرداری‌ها در حال ایجاد مراکز فرهنگی و تجاری آن‌ها هستند؛ مسکن مهر دماوند حدود ۱۱ تعاونی دارد که آماده و تحویل متقاضیان شده البته نقایصی وجود دارد و در این سایت، واحدی وجود ندارد که واگذار نشده باشد، اما مشکلاتی در تعاونی‌ها وجود دارد که در حال پیگیری هستیم.
مسائل مسکن مهر منطقه را مدیران مربوطه (بنیاد و مسکن و شهرسازی) به‌خوبی مدیریت و پیگیری کردند و در چهار نشست با قائم‌مقام وزارت مسکن و شهرسازی در محل به‌صورت ریز مشکلات پیگیری و بخش قابل‌توجهی از آن‌ها رفع شده که امیدواریم تا پایان سال جاری دیگر مشکلی در مسکن مهر منطقه نداشته باشیم.
*منطقه دماوند و فیروزکوه یکی از قطب‌های کشاورزی هستند و متأسفانه همیشه خشک‌سالی یا سرمازدگی بخش‌های کشاورزی را مورد تهاجم قرار داده است، اکنون وضعیت کشاورزی در این منطقه چگونه است؟
میرزایی‌نیکو: باغداری در منطقه اکنون نوین شده و از مجموع ۹ هزار هکتار باغ در دماوند، ۶ هزار هکتار باغ سیب است که ۸۵ درصد آن‌ها مکانیزه و زیرپوشش آبیاری تحت‌فشار قرار گرفتند؛ امروز با توجه به مشکلات بی‌آبی در کشور و به دلیل حفر چاه‌های غیرقانونی مشکلاتی به وجود آمده و داریم که با مدیریت در منابع آب کمتر خواهد شد.
طرح‌های سیل‌گیر و آبخیزداری که باید انجام می‌شده، متأسفانه سال‌ها ادامه پیدا نکرده؛ البته در بودجه سال جدید کشور رقم قابل توجهی برای حوزه آبخیزداری اختصاص داده شده است که امیدواریم تخصیص اولیه موجب پرداخت شود.
در خصوص حوادث طبیعی، بیمه نقش ویژه‌ای دارد که حتماً کشاورزی باید باغات خود را بیمه کنند؛ اکنون ۶۵ هزار تن سیب‌درختی در سردخانه‌ها نگهداری و مابقی آن در بخش‌های دیگر عرضه می‌شود؛ اخیراً وزارت جهاد و کشاورزی ۲ هزار تن سیب برای تأمین میوه شب عید خریداری کرده که پیگیری خرید دو هزار تن سیب دیگر در حال پیگیری است.
یکی از مسائلی که باید پیگیری شود، صادرات سیب دماوند است که امیدواریم وزارت جهاد کشاورزی موانع صادرات را رفع کند؛ متأسفانه هزینه تمام شده سیب در کشورهای دیگر که بخواهند استفاده کنند، برابری نمی‌کند و این باعث می‌شود تا آن‌ها از دیگر کشورها تأمین سیب کنند، بنابراین باید هزینه‌ها معقول شود.
*در حال حاضر، حوزه عشایری منطقه که به سمت دامداری صنعتی گرایش پیدا کرده است، در چه وضعی قرار دارد؟
میرزایی‌نیکو: بخش عمده عشایر در شهرستان فیروزکوه مستقر است و ما هر سال مسؤولان استانی را در قطب عشایری منطقه حاضر می‌کنیم که تاکنون سه نشست در این خصوص برگزار شده است؛ یکی از مشکلات عشایر مرتع‌داری و وجود مرتع مناسب است.
در این خصوص، اختصاص ۵۳ هکتار برای مرتع‌داری عشایر فراهم شد که با گرفتاری روبه‌رو شد و با پیگیری‌های صورت گرفته نزدیک به نصف این میزان به عشایر تعلق گرفت.
صنایع تبدیلی از دیگر مشکلات است که باید روی این امر سرمایه‌گذاری شود؛ کاش سرمایه‌گذاران در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند و ما برای سرمایه‌گذاری آن‌ها آماده همکاری هستیم.
با توجه به ۱٫۵ میلیون دلاری که در مجلس به تصویب رسیده، اگر کسی بتواند طرحی برای توسعه روستایی ارائه دهد، می‌تواند از تسهیلاتی با بهره چهار درصد و از بانک سینا (بنیاد) با بهره ۶ درصد برخوردار شود؛ از چندین طرح ارائه شده، تنها ۱۳ طرح وارد مرحله عملیاتی شده است، چراکه طرح‌ها ویژگی لازم برای بهره اقتصادی و سودآوری را نداشتند و فقط به هدف گرفتن زمین فکر کرده‌اند.
در محصولات عشایری، تولید به مصرف نمی‌رسد و این یکی از معضلات در بخش عشایری است؛ یک مرکز ارائه خدمات عشایری در فیروزکوه آماده شد، اما بخش خصوصی برای فعالیت آن ورود پیدا نکرد و اکنون پیشنهاد کردیم که مردم منطقه در قالب تعاونی این مجموعه را راه‌اندازی کنند.
*حوزه مهم دیگری که قابلیت فوق‌العاده‌ای در دماوند و فیروزکوه دارد، گردشگری است، اما امروز این حوزه به‌جای حفظ و بهره‌برداری‌های مثبت به سمت تخریب پیش می‌رود که نمونه آن منطقه گردشگری تنگه واشی است که طی سال‌های اخیر مورد تخریب قرار گرفت؛ اکنون چقدر به این بخش توجه شده است؟
میرزایی‌نیکو: با توجه به تغییرات متعدد در سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری که هر ۹ ماه یک‌بار رئیس عوض کرده، این سازمان نمی‌تواند بخش مهم گردشگری و میراث کشور را نمایندگی کند؛ اعتقاد داریم که چند برابر پول نفت در حوزه گردشگری وجود دارد که ما مدیریت نمی‌کنیم تا تولید ثروت شود.
متأسفانه سازمانی که این حوزه را نمایندگی می‌کند، ضعیف است و شاهد دوره خوبی به‌جز دوره حضور آقای مرعشی که طلایی بود، نیستیم؛ سازمان میراث فرهنگی باید چهارچوب قوی داشته باشد تا از مراکز مهم گردشگری استفاده بهینه شود.
مجموعه هفت روستای منطقه دماوند و فیروزکوه جزو طرح بوم‌گردی هستند و گردشگر می‌پذیرند و شرایط گردشگری در آن‌ها مهیا شده است؛ تنگه واشی فیروزکوه جاذبه ویژه‌ای دارد که اکنون با تمهیدات اتخاذ شده، ترکیب مدیریتی تعیین شده که امیدواریم اقدامات خوبی را برای توسعه این مجموعه گردشگری انجام دهند.
فرهنگ‌سازی استفاده از اماکن و مجموعه‌های گردشگری از دیگر مسائل بسیار مهم است که وقتی گردشگری وارد منطقه‌ای می‌شود، فکر می‌کند که می‌تواند از تمام محصولات آن منطقه استفاده کند و این موضوع موجب برخورد باغدار با گردشگر می‌شود؛ مشکلات باعث شده تا باغداران نگذارند تا از قابلیت‌های گردشگری منطقه به خوبی استفاده شود.
آموزش این فرهنگ نیاز به هدف گذاری و راهبرد دارد که باید در کلان کشور صورت و گروه‌هایی متخصصی برای آن تشکیل شود.
*مسائل علمی و آموزشی منطقه محدود هستند و در کنارش مراکز تفریحی و جاذبه‌ها کم است، در این راستا نظری دارید، بفرمایید؟
میرزایی‌نیکو: در این بخش، دانشگاه آزاد اسلامی ضمن یاد و خاطره از مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی باید عرض کنم، تمهیدات خوبی در واحدهای رودهن، دماوند و فیروزکوه صورت گرفته و این مراکز دانشگاهی قابلیت‌های بسیاری دارند؛ اما اکنون با کاهش دانشجو مواجه شده‌ایم و دانشگاه پیام نور و مراکز فنی و حرفه‌ای نیز فعالیت خوبی دارند و به لحاظ مرکز کمبودی نداریم و برای رفع مشکلات باید کارکرد این مراکز به سمت کاربردی شدن برود.
هر روز با موج زیادی از افرادی در دفتر مواجه هستیم که شغل ندارند، در حالی که کلی مسائل در منطقه است که می‌توانند استفاده کنند؛ با همت وزارت علوم رشته پرستاری در دماوند آورده شده یا در رشته‌های فنی و کشاورزی گرایش‌های خاصی مجوز گرفته شده است که می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکلات را برطرف کند.
زیرساخت‌ها در حوزه آموزشی و دانشگاهی برقرار است، اما باید رویه آموزش کاربردی شود که امیدواریم مسؤولان در این مراکز کار نوینی را انجام دهند.
نبود مراکز تفریحی یکی از فریادهای ماست که در فاصله ۴۰ کیلومتری از تهران یک شهربازی کوچکی در دماوند وجود دارد که دورافتاده‌ترین استان کشور شرایط بهتری را در این مورد دارند و منطقه با کمبودها مواجه است.
مطلب دیگر مردم هستند و بخشی از مشکلات نیز به مردم برمی‌گردد که باید مطالبه‌گر باشند؛ دماوند دارالمؤمنین و قبل از توسعه مشاء بن‌بست بوده است و شاید اینگونه می‌خواستند! قطعاً مردم باید خواسته‌های خود را پیگیری کنند.
البته مجموعه بسیار بزرگ فرهنگی و تفریحی طراحی و مراحل مطالعاتی آن انجام شده که امیدواریم با پیش‌بینی انجام شده در طول دو سال به بهره‌برداری برسد.
*دغدغه همه ما مسأله اشتغال است، الان نرخ بیکاری در منطقه چقدر است؟
میرزایی‌نیکو: نرخ بیکاری به لحاظ بحث کشاورزی فصلی است، اما نرخ بیکاری همچون کل کشور و ما با تعداد زیادی از جوانانی مواجه هستیم که شغل ندارند، امروز برخی حاضر نیستند که هر کاری را انجام دهند و وجود مهاجران به‌ویژه در آبسرد باعث شده تا آن‌ها بیشترین کارها را انجام دهند و این یکی از معضلاتی است که امیدواریم این وضعیت تغییر کند.
منبع: فارس
انتهای پیام/
